Hãy áp dụng triết lý mới… chúng ta đang ở trong một kỷ nguyên kinh tế mới.“W. Edwards Deming
Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, việc áp dụng triết lý Lean không chỉ giới hạn trong lĩnh vực sản xuất mà còn mang lại hiệu quả vượt trội cho ngành dịch vụ. Lean, với trọng tâm là loại bỏ lãng phí và tối ưu hóa quy trình, giúp các doanh nghiệp dịch vụ nâng cao năng suất, giảm chi phí và cải thiện đáng kể trải nghiệm khách hàng.
Lợi ích của Lean trong nền kinh tế mới:
Khác với mô hình kinh tế truyền thống, nơi giá bán được quyết định bởi chi phí cộng thêm lợi nhuận, mô hình hiện tại chứng kiến sự dịch chuyển quyền lực về phía người tiêu dùng. Khách hàng ngày càng có nhiều sự lựa chọn, thông tin minh bạch hơn và yêu cầu chất lượng dịch vụ cao hơn với mức giá hợp lý.
Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt này, việc giảm chi phí vận hành trở thành yếu tố then chốt để duy trì lợi nhuận và tăng cường sức cạnh tranh. Lean chính là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp dịch vụ đạt được mục tiêu này một cách bền vững.
Trước đây, các công ty định giá sản phẩm theo công thức đơn giản:
Chi phí + Biên lợi nhuận = Giá bán
Phòng kế toán tính toán chi phí dựa trên quy định và cộng thêm lợi nhuận theo tỉ lệ phổ biến trong ngành. Giá bán sau đó được đưa ra cho khách hàng, và thường được chấp nhận.
Tuy nhiên, thực tế đã thay đổi. Mô hình định giá giờ đây là:
Giá bán (cố định) – Chi phí = Lợi nhuận
Trong hầu hết các ngành, giá cả đều cố định (hoặc giảm dần). Sức ảnh hưởng của khách hàng ngày càng lớn. Họ có nhiều lựa chọn hơn. Thông tin ngày càng minh bạch. Họ đòi hỏi chất lượng cao với giá cả phải chăng.

Mô hình định giá mới
Mặc dù Lean khởi nguồn từ sản xuất, các nguyên tắc cốt lõi của nó hoàn toàn có thể điều chỉnh và áp dụng linh hoạt trong ngành dịch vụ. Thay vì tập trung vào dòng chảy vật lý của sản phẩm, Lean trong dịch vụ hướng đến việc tối ưu hóa dòng chảy giá trị cho khách hàng.
Vậy, chúng ta phải giảm chi phí như thế nào? Chắc chắn không phải bằng cách:
- Sa thải hàng loạt gây bất ổn cho người lao động.
- Cắt giảm ngân sách bảo trì ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất về lâu dài.
- Làm suy yếu công ty, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.
Thực tế cho thấy, để giảm chi phí một cách bền vững, cần khuyến khích người lao động tham gia vào quá trình cải tiến. Làm sao để khuyến khích họ tham gia? Làm sao để tạo động lực và sự gắn kết với người lao động?
Hệ thống Toyota liên tục loại bỏ lãng phí (muda) bằng cách khuyến khích nhân viên tham gia vào các hoạt động cải tiến, chia sẻ và tiêu chuẩn hóa quy trình. Sự tham gia của nhân viên tạo nên vòng tròn hiệu quả: càng tham gia, càng thành công; càng thành công, càng được ghi nhận và khen thưởng, từ đó thúc đẩy sự tham gia hơn nữa. Điều này trực tiếp mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
BRIGADOON – Những ngoại lệ
Cũng cần lưu ý rằng có những trường hợp ngoại lệ, nơi các tổ chức dường như “miễn nhiễm” với áp lực cạnh tranh và có thể tự do điều chỉnh giá cả. Tuy nhiên, đây chỉ là những trường hợp đặc biệt, không phản ánh bức tranh chung của thị trường. Đối với đa số doanh nghiệp dịch vụ, việc áp dụng Lean là con đường bền vững để đạt được thành công trong dài hạn.
- Cơ quan nhà nước: Do tính chất đặc thù và độc quyền trong một số lĩnh vực.
- Các tập đoàn nhà nước: Hoạt động trong các ngành then chốt, có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế.
- Công ty độc quyền công nghệ: Sở hữu lợi thế cạnh tranh lớn, ít chịu áp lực cạnh tranh.
- Công ty kinh doanh bất chính: Sử dụng các chiêu trò phi pháp để thao túng thị trường.